Muzische Vorming

In de kleuterschool krijgen kleuters kansen om in hun onmiddellijke omgeving te experimenteren met het kunstzinnige. Vanuit hun fantasie en door te experimenteren ontdekken zij nieuwe dingen en mogen zij ongedwongen genieten van het mooie. Ontdek hier hoe in elk kind een kunstenaar schuilt !

Binnen het leergebied muzische vorming komen in de kleuterschool een aantal verschillende domeinen aan bod :

Het domein BEELD :

♦De jongste kleuters verkennen aanvankelijk vooral het materiaal. Wat kan ik allemaal doen met die kleurpotloden, met die verf ?

♦Bij de vierjarigen mag er al wat meer geëxperimenteerd worden. Zij krijgen een gevarieerd aanbod aan papiersoorten en kwasten .

♦Vijfjarige kleuters gaan dan weer constructief om met de aangeboden materialen. Ze weten of je papier of karton gebruikt om iets stevigs te maken.

Je kleuter mag doorheen het kleuteronderwijs van bij het prille begin eerst exploreren, daarna experimenteren om zo op een creatieve manier uit te groeien tot een eigen persoonlijkheid.

Diverse materialen en technieken :

Een rijk aanbod aan materialen zoals water, zand , klei, papier, verf, speeldeeg, blokken, wegwerpmaterialen, vindmaterialen uit de natuur…helpen je kleuter om zich ten volle creatief en expressief te uiten
Met tweedimensionele technieken zoals tekenen, (vinger)verven, kleuren, scheuren, knippen, kleven (collage), stempelen.. en de driediemensionele technieken zoals het boetseren, het bouwen, werken met textiel, het knutselen, het plooien (vb origami) , het vouwen…kan je kleuter zijn creatieve expressies ontplooien.

Alle aangeboden materialen en technieken ondersteunen het hele proces. Het belangrijkste is dat je kleuter zich creatief en expressief mag ontwikkelen.

Niet zo maar een bezigheidstherapie !

Tijdens en na al deze activiteiten gaat de juf ook met haar kleuters reflecteren over hun eigen product. De kinderen leren kijken naar elkaars werk. Ze krijgen zo nieuwe ideeën, vinden ze nieuwe oplossingen..Stilaan leert de kleuter zo om met kritisch respect zijn mening te uiten over het werk van de anderen en te appreciëren wat een andere kleuter kan. Ook het aanvaarden dat deze stap niet altijd makkelijk is hoort daarbij.

Je kleuter krijgt op een actieve manier de kans om alles heel bewust en intensief waar te nemen met alle zintuigen. Op deze manier wordt de kleuter ook voorbereid om kritisch om te gaan met beelden. Kleuters leren dingen bekijken en ze leren om hun mening te verwoorden. Hierdoor gaan ze niet zomaar alles slikken zonder kritisch te selecteren.

In de kleuterschool kunnen kunstwerken ook via reproducties getoond worden aan de kleuters in de vorm van een film, boeken, op CD-rom… In een aantal musea zijn er ook educatieve rondleidingen en ateliers voor kleuters.

Het domein MUZIEK :

Muziek wordt door kleuters in de eerste plaats vooral ervaren met hun lichaam. Bij het beluisteren van muziek gaan ze algauw spontaan bewegen op de muziek.

Geen passieve bezigheid !

In de kleuterschool wordt al van in het eerste kleuterklasje werk gemaakt van beluisteren van muziek. Kleuters worden in contact gebracht met diverse muzieksoorten en ze ervaren tempoverschillen. Luisteren naar muziek vraagt van kleuters een zekere discipline en concentratie wat bevorderlijk is voor een latere leerhouding. Luisteren naar muziek is ook openstaan, genieten van deze kunstvorm. Kleuterdans, volksdans, hedendaagse muziek, klassieke muziek… alles kan.

Stemvorming en stembeheersing.

Ademhalingsspelletjes, geluiden en klanken nabootsen worden vaak als tussendoortje of bij het begin van een muzikale activiteit gegeven. Ademhalingsoefeningen leren de kleuter om de ademhaling te beheersen en op een juist gedoseerde manier te ademhalen.

Spreek- en ademhalingsoefeningen.

Bij spreek- en articulatieoefeningen leren kleuters de klanken op een pittige, scherpe, sissende of fluisterende manier uitspreken. Nabootsen van geluiden zoals de zoevende wind, de ziekenwagen, de klokken… zijn spelletjes die helpen om toonhoogte en stembeweeglijkheid te oefenen.

Ritmiek : bewegingen zoals stappen, met de armen zwaaien op de muziek, huppelen, wiegen…komen hier ondermeer aan bod.
Begeleiden en musiceren :

2.1. Met lichaamsinstrumenten kunnen de kleuters onder andere op de muziek meetikken, klappen of met hun tong klakkende geluiden maken.

2.2 Vindinstrumenten zoals ritselende bladeren of krakende takken na een herfstwandeling zijn voor kinderen vaak fijne instrumenten om een lied te ondersteunen.

2.3 Zelfgemaakte instrumenten zoals trommelen op dozen, fel schudden met de schudbekertjes, rinkelstokjes met kroonkurken, bellen met een fietsbel op een stok, blikjes, lepels… het kan allemaal !

2.4 Uiteraard zijn er dan ook nog de bestaande muziekinstrumenten waar men in kleuterscholen gebruik van maakt.

Het domein DRAMA :

Dramatische expressie is een activiteit die niet op zichzelf staat maar eigenlijk doorheen verschillende activiteiten verweven zit. In taal, in W.O. en in andere muzische activiteiten komt drama in heel wat lesmomenten aan bod.

Zich inleven in iemand anders.

Kleuters houden van “doe-alsof-spelletjes”. Ze leven zich op deze manier in allerlei situaties in. Op deze manier herkennen kleuters de gevoelens van anderen, hun verdriet, hun pijn, hun vreugde. Ze leren de handelingen van hun vrienden beter begrijpen en leren er ook op te reageren. In de kleuterklas zijn heel wat attributen aanwezig zodanig dat de kleuter zich nog beter in zijn rol kan inleven. Door zich in die rol in te leven leren kleuters de mens en de wereld beter kennen. Wie een verpleegsterschort draagt voelt zich een echte verpleegster ! Oudere kleuters die samenspelen voelen de noodzaak om samen afspraken te maken voor hun spel.

Prenten- en kijkboeken kunnen inspiratie vormen voor kleuters om hun fantasie te laten opborrelen en zich nog meer in hun rol in te leven. Wanneer een kleuter in de huid van een ander kruipt kan dat helpen om zich bewuster te worden van gevoelens en gedachten.

In de kleuterschool worden de kinderen ook al in contact gebracht met de wondere wereld van het theater. Een spektakel waarbij beeld, dans, beweging, taal en muziek aan bod komt laat toe dat de kleuter mag genieten en zijn fantasie de vrije loop kan laten.

Het domein BEWEGING :

Kleuters mogen hier hun lichaam op een creatieve manier gebruiken om zo al hun indrukken en gevoelens tot uiting te brengen. Een grenzeloze verbeelding mag hier gelukkig het uitgangspunt vormen.

Kinderdansjes en bewegingsexpressie horen hier thuis, maar ook het leren kijken naar dans en ballet. Kleuters maken kennis met dans uit eigen en andere culturen.

Het domein MEDIA :

Kleuters mogen bijvoorbeeld zelf geluiden en klanken produceren of nabootsen tijdens een spel, een verhaal of tijdens het maken van een tekening.

De verschillende domeinen voor muzische vorming komen vaak als één geïntegreerd totaalgebeuren voor. Zo kan een activiteit waarbij de kleuters met hun juf naar de bejaardenhome geweest zijn op verschillende manieren verder benaderd worden. De kleuters deden er allerlei verschillende indrukken op van geluiden, kleuren, geuren, stemmen.. In het klasje kunnen deze indrukken dan via verschillende activiteiten verder uitgediept worden. Die ene ervaring geeft dan aanleiding tot expressie op volgende gebieden :

-BEELD : een schilderij maken van de eetzaal in de bejaardenhome.

-MUZIEK : geluidsfragmenten met opnamen van gesprekken met de mensen.

-DRAMA : poppenkast.

-BEWEGING : het moeizaam bewegen : de rolstoel.