Spelen/Speelplaats

Het belang van spelen

Wanneer men een kind laat spelen dan krijg je geen gemopper. Want spelen is eigenlijk de dingen mogen doen waar je zin hebt, zolang je dat zelf wilt zonder iets speciaal voorop te stellen, zonder een doel te willen bereiken. Wanneer kinderen spelen hoef je hen eigenlijk ook niet te zeggen hoe dat precies moet, alles gaat gewoon vanzelf. Spelen is gewoon de eerste bezigheid bij kinderen.

Voor elk wat wils

Elk kind heeft ook zijn eigen voorkeur voor bepaalde spelletjes. Deze hebben dan weer te maken met bepaalde vaardigheden. Zo zijn er bewegingsspelen zoals fietsen, zwemmen, lopen, voetballen. Verder zijn er ook spelletjes die de fijne motoriek, het denken, het creatieve stimuleren. Voorbeelden hiervan zijn boetseren , tekenen, knutselen met allerlei constructiematerialen. Fantasiespelletjes zoals zich verkleden, playbacken…Er zijn ook  heel wat spelletjes die er zich toe lenen  om samen te spelen zoals balspelen en kringspelen. Rustige spelletjes zoals lezen, computerspelletjes vormen vaak een mooie afsluiter na een drukke dag.

Het speelgedrag evolueert

 Wanneer het kind ouder wordt, dan merkt men dat het zich nogal eens graag laat gelden en dat de prestatiedrang wel groot wordt. Kinderen willen heel graag winnen en verliezen valt dan ook niet altijd mee en er wordt dan vaak ook wel eens een traan weggepinkt of ook wel eens in een woedebui uitgebarsten… Winnen is immers zichzelf bevestigd weten, weten dat je goed bent, dat je in iets kan uitblinken. Trouwens als volwassene vind je het toch ook fijn om te mogen winnen ! Tijdens bepaalde spelletjes kan het er dan wel eens heftig aan toe gaan. Als ouder moet je ook niet verwachten dat kinderen zomaar altijd en overal met iedereen zullen samenspelen ! Misschien stoor je je wel aan al dat geruzie en gekibbel tijdens het spel. Het is niet omdat kinderen een meningsverschil hebben tijdens hun spel dat ze er nog niet aan toe zijn om samen te spelen.

Leren spelen

Bij hele jonge kinderen lukt samenspelen wel nog niet. Daarom zal de kleuterjuf/kleuterleider  hen dan ook leiden en dan lukt het meestal wel. Samen leren spelen wordt dan ook aangeleerd van in de kleuterklas. Kinderen leren sociaal zijn. Ze leren rekening houden met de anderen. Door met de anderen samen te spelen leren ze ook dingen van elkaar, ze steken heel wat van de anderen op. Ook leren kinderen hier voor zichzelf opkomen, dit biedt extra stimulansen voor hun groei in weerbaarheid.

Ruziemaken hoort erbij !

Als ouder denk je misschien dat ruziemaken niet goed is en dat je dat zo veel mogelijk moet vermijden. Daarom zal je misschien te snel ingrijpen. Kinderen moeten leren ruziemaken en hoe kan dat anders dan door het te doen ?

Ingrijpen kan nodig zijn. Alles hangt natuurlijk af van de context. Kinderen moeten leren niet over hun grenzen te gaan. Daarom zal de leerkracht ook duidelijk laten voelen dat er regels en grenzen zijn : “Tot hier en niet verder !” Ongepaste reacties als slaan,gooien, dingen stuk maken, anderen lichamelijk pijn doen kan men niet tolereren en dat moet  ook duidelijk gemaakt worden.

Wanneer de leerkracht op school ingrijpt tijdens een vechtpartij op de speelplaats, dan laat ze beide partijen aan het woord en zorgt ze ervoor dat ze elkaar hierbij niet onderbreken. DE   WAARHEID achterhalen betekent echter al meteen gaan partij kiezen voor de ene of de andere. Het belangrijkste is dat elk kind kan gehoord worden, kan nadenken over het conflict en leert onderhandelen. Kinderen zijn meestal zelf creatief genoeg om tot een oplossing te komen en als dat echt niet lukt dan zal de leerkracht wel enkele hints geven.

Ruziemaken werkt verrijkend

-Je mag mekaar doodgraag zien, toch kan je regelmatig van mening verschillen !

-Het doet deugd om af en toe eens je hart te kunnen luchten !

-Het is belangrijk van op te komen voor jezelf !

-Beseffen dat je niet alleen bent en steeds met anderen rekening moet houden !

-Leren luisteren naar wat de andere te zeggen heeft : je inleven in de ander.

-Er telkens wel weer uit geraken, op zoek gaan naar compromissen.

-Na regen komt zonneschijn !

 

Download de ruziemeter op www.klasse.be/ouders/klikenorint    –   klik op ruzie

 

 

 

Mama en papa als speelkameraad

Jonge kinderen trekken thuis dan weer meestal liefst op met papa of mama en houden ervan om te gaan wandelen, te zwemmen, te fietsen, of samen binnenshuis spelletjes te spelen. Een mooi alternatief zijn ook de jeugdbewegingen waar kinderen met leeftijdsgenoten mogen optrekken.

Typisch voor kinderen van de basisschool is ook het verzamelen van alles en nog wat. De ene rage volgt vaak de ander op. Er wordt vaak geruild dat het een lieve lust is.

Buitenspel

Het buitenspel biedt aan kinderen hele nieuwe mogelijkheden en uitdagingen in vergelijking met wat in het klaslokaal gebeurt. De leerkracht zal het spelgedrag van haar kleuters oberveren en eventueel de nodige interventies doen om de kwaliteit van het spel te verhogen. Bovendien is het voor het jonge kind ook wel belangrijk dat zij kunnen terugvallen op de juf/meester  omdat die hen in moeilijke momenten toch de nodige emotionele veiligheid kan bieden. 

De inrichting van de speelplaats :

De inrichting van de speelplaats is verschillend van school tot school. De speelplaats is de plek waar kinderen spelen, de plaats waar kinderen kunnen oefenen in sociale vaardigheden en ook de plaats waar ze zich veilig moeten voelen. Wanneer je op een school de speelplaats overkomt die weinig uitdagend is dan zal je je als ouder en zeker ook als kind allicht niet erg aangetrokken voelen tot deze school. Gelukkig doen vrijwel alle scholen heel wat inspanningen om de speelplaats erg aantrekkelijk te maken. De sfeer van vroegere internaten met hoge grauwe muren en ramen met tralies voor ligt gelukkig al een hele tijd achter ons.

Sommige speelplaatsen beschikken over een zandbak, over allerlei uitdagende klim- en klautertoestellen en een glijbaan,  soms ook bloembakken die beurtelings door bepaalde klassen worden onderhouden. Op de grond zie je vaak slingerende paadjes geschilderd. De huidige speelplaats is vaak ingedeeld in verschillende zones. Kinderen kunnen er spelen met materialen uit “spelkoffers” en hier en daar hangen roosters en tabellen die duidelijk maken wanneer wie met welk speelgoed kan spelen. Vaak merk je ook een rustigere zithoek waar kinderen kunnen bijpraten.  Een knikkerbaan, een plek waar ze kunnen ongestoord springen in springtouwen, een terrein voor balsporten …

 

Elk om beurten.

Het is alleszins belangrijk dat er voldoende voorwaarden zijn voor het kind om zich voldoende te kunnen amuseren. Toch loopt het niet altijd vanzelf op de speelplaats. Soms ontstaan er conflicten, spelen kinderen niet altijd, maar hangen ze maar wat rond. Als kinderen zich vervelen tijdens de speeltijd dan mondt dat nogal eens uit in plagerijen waaruit dan conflicten ontstaan. Wanneer de speelplaats uitnodigend is ingericht en er met de kinderen duidelijke afspraken zijn gemaakt rond gedrag en dat ook goed wordt opgevolgd dan is de sfeer tijdens het spel meestal ook veel ontspannender. Er zijn dan minder conflicten, de kinderen zullen zich minder vaak vervelen.

 

 

 

Tel en spring !

 

 

 

 

Bij regenweer gaan de kinderen onder een overdekte speelplaats of naar binnen om te spelen. In heel wat scholen is de infrastructuur niet echt toereikend hiervoor. Vaak is er dan niet meer zoveel ruimte voor de kinderen om vrij te kunnen lopen en te rennen.

DIGO (Dienst Investeringen Gesubsidieerd Onderwijs) hanteert volgende oppervlaktevormen bij nieuwbouw of vernieuwbouw :

-6m² speelplaats per leerling

-1.2 m² overdekte speelplaats per leerling.

De meeste scholen bereiken de 6m² regel, een minderheid bereikt slechts de 1.2 m² regel.

 

Veiligheidstegels bij dit klim- en klautertoestel.

 

 

Peuters en kleuters :

Voor peuters en kleuters moet de speelplaats een veilige omgeving zijn waar ze rond kunnen hollen en rustig kunnen slenteren zonder omver gerend te worden door andere kinderen. Daarom worden de speeltijden van kleuters en lagere schoolkinderen vaak op afzonderlijke ruimtes of op afzonderlijke momenten ingericht. Kleuters houden ook niet van te veel lawaai en een te bruuske overgang van de klasomgeving naar de speelplaats zou het veilige en geborgen gevoel verbreken. Vooral bij het begin van de schoolperiode zal de kleuterleid(st)er de speeltijden voor de peuters rustig  opbouwen. De peuters kunnen aanvankelijk binnen spelen in de vertrouwde klasruimte en de juf/meester zal geregeld even met de kinderen gaan spelen op de speelplaats terwijl de andere kinderen nog in de klas zijn. Aan de oudere kleuters zal dan gevraagd worden om de peuters met rust te laten. Peuters zitten dan ook vaak op de bank gewoon te kijken naar alles wat er gebeurt.

Een kleuterspeelplaats is liefst uitdagend, avontuurlijk en boeiend. Kleuters houden van kleine niveauverschillen en op sommige speelplaatsen kan je die wel eens zien. Vaak merk je ook dat er kleine ruimten zijn, waar de kleuters zich kunnen in terug trekken. Ook is er een overdekte en verharde ruimte waar de kleuters terecht kunnen bij regenweer of wanneer het echt heel erg koud is.

Op de speelplaats zijn soms grote speeltuigen aanwezig zoals  speeltuigen, autobanden, boomstammen, fietsen, go-carts…. Klein materiaal zoals allerlei soorten ballen, touwen, kegels, blokken, bieden ook heel wat afwisseling in het spel.

In de speelzaal kunnen de kleuters klimmen en klauteren, soms is er een trampoline. Er zijn banken, matten, een kleuterspringkast, een zwiepplank, sportramen, driewielers, kruiwagentjes, lakens, doeken, parachute, hoepels, ballen, touwen, blokken, pittenzakken. Verder spelen de kleuters er ook heel erg graag met  veilig kosteloos materiaal zoals buizen, dozen ..

 

Klimmen, klauteren, glijden

 

 

 

 

Gooien en weer proberen vangen !

 

 

Leerkrachten houden toezicht en observeren de kinderen :

Tijdens het spel op de speelplaats wordt er toezicht gehouden door één of meerdere leerkrachten. Hoeveel leerkrachten het toezicht waarnemen wordt bepaald door de directeur en is uiteraard ook afhankelijk van het aantal kinderen.

De speelplaats is zo ingericht dat de leerkracht die toezicht houdt op de kinderen iedereen gemakkelijk in het oog kan houden. Een goede speelplaats heeft dus best geen verborgen hoeken of kanten. De school volgt ook de reglementering op aangaande de veiligheid van de kinderen.

De rol van de leerkracht die toezicht houdt bij de kinderen tijdens het spelen is actief.  Zij observeert de kinderen en signaleert aan de collega’s belangrijke gegevens ivm kinderen uit hun klas. Tijdens het spelen observeren leerkrachten immers het sociaal samenzijn van de kinderen. Kinderen oefenen tijdens het spelen hun sociale vaardigheden op een hele andere manier dan  dat in de klas gebeurt. In de klas worden sociale vaardigheden aangeleerd, op de speelplaats worden ze in de praktijk gebracht ! Als leerkracht de kinderen hierbij helpen is dus ook wel hen verder op weg helpen in hun verder ontwikkeling.  Kinderen die zich bedreigd voelen worden door de juf/meester  in bescherming genomen. De juf/meester treedt preventief op en bemiddelt als dat nodig is en  stimuleert kinderen tot prettig spel.

 

 

 

Zich leren aan afspraken houden : kleuters leren het van jongsaf aan.

 Speeltijden op regelmatige tijdstippen : een must !

Kinderen in het basisonderwijs krijgen in de loop van de dag verschillende vrije speeltijden. Vooraleer de school ’s morgens aanvangt is er de voorschoolse speeltijd. Rond tien uur is er een speeltijd die ongeveer een kwartier duurt. Onder  de  middag is er de middagpauze. In de namiddag is er nog eens een speeltijd van ongeveer een kwartier en voor kinderen die na schooltijd in de opvang blijven is er na schooltijd dan ook nog de naschoolse speeltijd. Er is geen reglementering rond de duur van de speeltijden. Deze is verschillend van school tot school. De middagspeeltijd varieert tussen een half uur tot een uur en kan ook nog langer dan een uur duren. Elke school bepaalt hiervoor zelf zijn eigen uurregeling.

 

Samen de speelplaats schoonhouden : papiertjes rapen.

 

 

 


 

 

 

Login to your account

Can't remember your Password ?

Register for this site!