Het ervaringsgericht onderwijs
Welbevinden en betrokkenheid
Ervaringsgericht onderwijs vertoont overeenkomsten met vernieuwers als Montessori, Jenaplan, Freinet, Dalton. Toch zijn er aan aantal aanvullingen.
Ervaringsgerichte leerkrachten proberen zich in te leven in de kinderen en ze hanteren hierbij de volgende twee criteria : welbevinden en betrokkenheid.
De leerkracht probeert zich voor te stellen wat er zich in het kind afspeelt.
Er wordt ruimte gecreëerd voor de persoonlijke inbreng van het kind waardoor elk kind de kans krijgt om zijn natuurlijke drang te ontwikkelen (exploratie-drang). Het ervaringsgericht onderwijs wil nauw aansluiten bij de unieke ontwikkeling die elk kind doormaakt.
In het ervaringsgericht onderwijs worden een aantal werkvormen toegepast die als middel dienen om de betrokkenheid van de kinderen te verhogen :
1 De kringen en de forums :
de klas of de groep komt samen in de kring en er worden gedachten en ervaringen uitgewisseld. Binnen de kring kan men ook dingen plannen of evalueren. Bij forums gaat het om momenten waarop meerdere klassen of zelfs de hele school samen komt met het oog op de het uitwisselen van gedachten en evaringen. Ook kan dit in het teken staan van ontmoetingen of van planningen en evaluaties.
2 Contractwerk :
Bij contractwerk is voor ieder individueel kind een activiteitenpakket voor een bepaalde periode voorzien. Dat kan bijvoorbeeld voor een week zijn. Het kind krijgt dan een week de tijd om op een relatief zelfstandige manier die taak af te werken. Het kind mag daarbij zelf beslissen hoeveel tijd het daar op een bepaald moment wil aan besteden en wanneer het daar precies wil aan werken. Ook kiest het kind vrij de volgorde van de verschillende activiteiten.
Contractwerk is ook een organisatievorm die het voor de leerkracht mogelijk maakt om kinderen die er nood aan hebben extra instructies en begeleiding te geven. Deze organisatievorm biedt heel wat kansen tot betrokkenheid omdat de leerkracht kan aansluiten bij de noden van elk kind. Hierbij hangt dan ook veel af van de taken die het contract bevat. De keuze van de taken van het contractwerk zullen in het ervaringsgericht onderwijs dan ook heel nauw aansluiten bij de ontwikkelingsbehoeften van elk kind. Hierdoor zullen ze de exploratiedrang en het willen weten prikkelen en zal het kind enthousiast aan de slag willen gaan. Contractwerk biedt dus eigenlijk heel wat mogelijkheden om soepel in te spelen op de verschillen tussen kinderen zodat elk kind aan zijn trekken komt.
3 Projectwerk :
Vanuit bepaalde vragen, problemen, interesses wordt er rond thema’s gewerkt waar kinderen meer willen over te weten komen. Deze projecten situeren zich dan binnen de werkelijkheidsnabijheid van de kinderen.
4 Ateliers :
Bij activiteiten in ateliers ligt de klemtoon op het doen, het handelen en het actief bezig zijn. Kinderen hebben tijdens deze activiteiten die ongeveer een halve dag duren, de keuze uit een verschillend aanbod van activiteiten.
5 Vrije keuze :
Hier kunnen kinderen kiezen uit een vrij breed aanbod dat afgestemd is op hun behoeften en waarbij zo weinig mogelijk beperkingen van toepassing zijn.
Uiteraard wordt er gestreefd naar een veelzijdige ontwikkeling waardoor kinderen zich in verschillende situaties kunnen redden. Zo kunnen kinderen er bijvoorbeeld voor kiezen om dagenlang eenzelfde activiteit te gaan kiezen. Maar een kind dat eerst blokken stapelt en later een complexere constructie maakt, is wel degelijk volop aan het ontwikkelen en leren. Je kan niet verwachten dat alles tegelijkertijd kan. Als een kind zich toelegt op één activiteit, dan kan een andere activiteit tijdelijk wat minder aandacht krijgen. De leerkracht heeft hierin vertrouwen en observeert het kind in zijn gedragingen
